به گزارش کاوش نیوز، جذابیت های گلستان یا نگارستان ایران با قومیت های مختلفی که دارد، فارس، ترکمن، سیستانی، بلوچ، ترک، مازنی و قزاق هر یک با زبان های مختلف خود و گویش های گرگانی، فندرسکی، کتولی و مازندرانی چندین برابر بیشتر از سایر استان هاست.

گذر سالانه چند میلیون مسافر از جاده های این استان می تواند به رونق اقتصادی و کاهش بیکاری کمک کند. اما متاسفانه با این همه قابلیت در استان در سال فقط نیم درصد از گردشگران از استان دیدن می کنند. چرا این اتفاق می افتد و مشکل اساسی در کجاست؟ بهترین راهکار چه می تواند باشد؟ در این گزارش سعی شده این مسائل بررسی شوند تا پاسخ قانع کننده ای برای اینگونه سوالات داشته باشیم.

برنامه جامعی برای شناساندن استان وجود ندارد

با اینکه گلستان در شمار استان هایی است که بیشترین جاذبه های گردشگری بکر را داراست اما موانع زیادی دست در دست هم داده اند تا امروز وضعیت استان به نحوی باشد که کمترین سهم گردشگر را در میان دیگر استان ها دارا باشد. مسافرانی که به استان سفر و یا صرفا از آن گذر می کنند، هیچ گونه اطلاعاتی از مناطق دیدنی استان ندارند و این مسئله حتی برای مردم استان نیز صادق است! در واقع به جرئت می توان گفت هیچ گونه برنامه جامعی برای شناساندن استان وجود ندارد.

به عقیده کارشناسان، زیر ساخت های جاده ای نامناسب، نبود امکانات در ناوگان های مسافربری، نبود هتل های اقامتی، نداشتن امنیت، عدم توجه به حفظ زیبایی های محیط زیست و مکان های توریستی، خالی شدن روستاها از سکنه، تخریب بافت روستاها، عدم حمایت از زنان روستایی و از همه مهتر نبود تابلوهای مناسب برای راهنمایی مسافران از عوامل تاثیرگذار در عدم جذب توریست در استان است.

عدم همراهی مدیران و نهادها در جذب گردشگران

سئوال اینجاست که آیا کم کاری های صورت گرفته تنها از ناحیه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است و یا اینکه همه مدیران و نهادها در این امر کوتاهی کرده اند؟ راه و شهر سازی چقدر به بهسازی جاده ها کمک کرده است؟ شهرداری ها چطور عمل کرده اند که حتی خود گلستانی ها هم مناطق جذاب استان را نمی شناسند؟ چند تابلو در مکان های توریستی شهرها نصب شده تا راهنمای گردشگران باشد؟ چه میزان فضاسازی در پارک ها برای تفریح گردشگران ایجاد شده است؟ اگر هم فضایی ساخته شده باشد متاسفانه امنیت لازم را ندارد تا گردشگر بتواند با اطمینان خاطر در آنها به تفریح بپردازد. روستاها از بافت سنتی خارج شده اند و شکل معماری غربی به خود گرفته اند! بسیاری از مناطق جذاب و دیدنی طبیعی شرق استان ناشناخته باقی مانده اند.شرکت های خدمات دهی توریسی استان هم در شناساندن جذابیت های استان کم کاری کرده اند.

امروز نه از منابع طبیعی دفاع می کنیم نه از گردشگری

امروز نه از منابع طبیعی دفاع می کنیم نه از گردشگری! محیط زیست برای گردشگری چه سازی کوک کرده که منابع طبیعی و آبخیزداری با آن هم آوا شود؟ استانداری چه تمهیداتی انجام داده است؟ آیا سازمان آب یا برق در این زمینه فعالیتی داشته اند؟ آیا رسانه های استانی در معرفی جذابیت های استان تلاشی کرده اند؟ صدا و سیمای گلستان چقدر در معرفی مناطق جذاب و ناشناخته کار کرده است؟ چند نفر از هنرمندان و نخبگان استان در وبلاگ ها و حساب های کاربری شبکه های اجتماعی شان جذابیت های دیدنی گلستان را معرفی کرده اند؟ واقعیت این است که همه ما به نوعی در شکل گیری این وضعیت مقصر هستیم؛ که امروزه استان هایی که در داشتن مناطق جذاب گردشگری در مقابل استان گلستان شاید ده به صد هم نبوده اند، اکنون در جذب گردشگر از ما جلو افتاده اند!

نداشتن زیرساخت های مناسب برای گردشگران

دکتر جلال کریمی، رییس اتاق فکر استان گلستان معتقد است که اگر مسافرین هم وارد استان شوند، به راستی چقدر زیر ساخت داریم تا بتوان آنان را اسکان داد؟ اگر هتل هم برای اسکان مسافرین آماده داشته باشیم، آیا تمام مسافرین قادرند در این مکان ها مستقر شوند؟ اگر در مناطق دیدنی استان، محل اسکان ارزان قیمت تعبیه می شد، مسافرین بیشتری به این مکان سفر می کردند. زیرا همه مسافرین قادر نیستند هزینه هتل ها را پرداخت کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گلستان می گوید:"منطقه روستای زیارت گرگان دیگر جذابیت خود را از دست داده است زیرا مسئولان  با دادن مجوزهای بی مورد و بدون در نظر گرفتن اثرات سوء آن، بافت این روستا را از حالت طبیعی و سنتی خود خارج کرده اند." وی در ادامه می افزاید:"آیا این کار ضربه به طبیعت و مناطق گردشگری وارد نساخت؟ در صورتی که با کوچ دادن مردم روستای زیارت به زمین های پایین دست و ساختن بناهای جدید می شد از نابهنجاری ساخت و سازهای غیر بومی جلوگیری کرد و سپس خانه های روستایی زیارت را بازسازی نمود و در اختیار گردشگران با هزینه پایین قرار داد. در شهر گرگان بسیاری از مناطق قدیمی تخریب شده است، در صورتی که می شود با بازسازی همین مناطق به اقامت گردشگران و مسافران کمک کرد تا هم هزینه اقامت کاهش یاید و هم گردشگران بیشتری جذب شوند."

جلال کریمی معتقد است که می توان در هر منطقه دیدنی استان با استفاده از ظرفیت های موجود با بازسازی بافت سنتی و برنامه ریزی مناسب در جذب گردشگران به استان کمک کرد. این روش می تواند در رونق بخش روستایی و کشاورزی هم مفید باشد. کریمی می افزاید: "بسیاری از مناطق دیدنی در شرق استان یا شناخته نشده اند یا راه ناهموار دارند که باید در این زمینه هم اقداماتی صورت گیرد."

همراهی مسئولان در آشوراده و کاهش محرومیت

عضو هیئت علمی دانشگاه گلستان از اینکه در زمینه گردشگری همه نگاه ها تنها به سمت جزیره آشوراده معطوف شده است، ابراز نگرانی می کند و می افزاید:"در گلستان مناطق بسیاری هستند که هنوز بکر و ناشناخته باقی مانده اند و حتی مردم استان هم از این مناطق دیدن نکرده اند. چرا تا بحث گردشگری می شود همه فقط به جزیره آشوراده توجه می کنیم؟!"

رییس اتاق فکر گلستان بر این باور است که زمانی می توان به آشوراده به عنوان منطقه توریسم توجه کرد که مسئولان استان همت کنند تا نگاهی ملی به سمت این جزیره معطوف شود." کریمی می گوید:"در ضلع شرقی مازندران که شمال بندر ترکمن تا بالای بندر گمیش تپه را شامل می شود، دشت بسیار وسیعی قرار دارد که اگر مسئولان همکاری کنند و همچنین افراد سودجو به جای منافع خود به منافع ملی توجه داشته باشند می تواند مکان خوبی برای پذیرش گردشگران باشد.می شود ساختاری چون کیش در آن محل اجرا کرد.اگر اراده بر این کار باشد می شود پیشترفتی داشت. با اجرای این پیشنهاد می توان مناطق تجاری خوبی برای منطقه تعبیه کرد. البته این طرح نیازمند مطالعه و تحقیق عمیق 2 ساله است. از ویژگی های دیگر این منطقه می توان به داشتن زمین بایر، جاده شوسه، جاده آسفالت آزاد تجاری، ریل قطار و فرودگاه اشاره کرد. تمام فاکتورها در این منطقه جمع شده و بنابراین هم طبیعت و بوم گردی حفظ می شود و هم گردشگری و تجارت رونق می گیرد.

کریمی بر این باور است  خود آشوراده چون زیست بوم است نمی توان دراین منطقه هتل و آپارتمان ساخت با این عمل تمام میراث محیط زیستی ما از بین خواهد رفت. وی به.پیشنهاد دیگراتاق فکر اشاره دارد  و می گوید: در اتاق فکر پیشنهاد دیگری داده شده است که بخشی از خود آشوراده ، بعنوان حوزه جذب گردشگرمعرفی شود. تا طبیعت گردان فقط بازدید از طبیعت بکر و بوم گرد آن داشته باشند.

وی معتقد است .ما زمانی می توانیم از جذب سرمایه گذار سخن بگویم که کار مطالعاتی انجام داده باشیم.خیلی ها اعلام آمادگی برای بعهده گرفتن کار مطالعاتی را داده اند.اما من معتقد هستم که در داخل دوستان دانش و علم استفاده از تحقیقات را دارند اما چون تجربه میدانی آنچنانی ندارند.در این مورد لازم است که در بخشی از شرکت های خارجی کمک گرفت. این مسئله را هم در نظر بگیرم که در کنار این مسائل بخش شمالی مرز ابی خاکی ما می تواند کریدور ارتباط آسیای میانه از طریق راه آهن باشد و استان های شمالی ، شرقی،  جنوبی و...  می تواند ارتباط این کریدور شود. از طرفی اگر منطقه آزاد تجاری شکل بگیرد. موفقیت بیشتری حاصل خواهد شد. این مسئله زمانی نتیجه بخش است که مسئولان همراهی داشته باشند.زیرا همراهی مسئولان در آشوراده می تواند محرومیت را کاهش دهد تا گلستان گلستانی شود."

در معرفی جاذبه ها و قابلیت های استان عملکرد خوبی نداشته ایم

مدیر کل میراث فرهنگی استان گلستان بر این باور است که ما در معرفی جاذبه ها و قابلیت های استان عملکرد خوبی نداشته ایم. ابراهیم کریمی می گوید: " ریزش مسافران و گردشگران  و این سیر نزولی نشان از عدم برنامه ریزی مطلوب در جذب گردشگران است.

ساخت فیلم مستند از نقاط مختلف و مناطق بکر استان، می تواند یکی از راهکارهای ساده برای معرفی جذابیت های گردشگری استان باشد. کریمی نیز با تایید این موضوع از ساخت فیلم مستند درباره 14 استان خبر می دهد و می افزاید:"برای جذب گردشگر با مراکز خدمات جذب توریست همکاری کرده ایم. تهیه کتاب از مناطق جذاب هر شهرستان، برای آشنایی گردشگران، یکی دیگر از اقدامات انجام شده برای جذب گردشگر است.

هرچند انجام چنین کارهایی برای جذب گردشگر مفید است، اما به نظر می رسد تاریخ مصرف این راهکارها مربوط به چند دهه پیش است. تنوع، ابتکار و خلاقیتی در جذب گردشگران دیده نمی شود. قطعا با اقداماتی که قرار است میراث فرهنگی و گردشگری انجام دهد، نمی توان امیدوار بود که تغییری در وضعیت جذب مسافران وگردشگران صورت بگیرد.

همراهی مسئولان می تواند محرومیت را کاهش دهد تا گلستان گلستانی شود. امیدواریم هر چه زودتر همت مسئولان در استان دوچندان شود و ما شاهد رونق اقتصادی و فرهنگی استان باشیم تا باز دوباره گلستان گلستانی شود.

نویسنده رقیه بشارت نیا